Dönüş vaktim olsa tek, en fazla iki oturuşta rahatça bitirebileceğim kadar akıcı ve keyifli bir kitaptı. Yazar Robert Charles Wilson'la birkaç ay önce Darwinya ile tanışmıştım. Darwinya'yı keyifle okusam da eksikleri olduğunu düşünmüştüm; Dönüş ise bence tam anlamıyla olmuş bir kitap.
Hakkında çok fazla şey bilmeden içine dalınması keyifli bir kitap Dönüş zira yazar sizi önce geleceğin dünyasına atıveriyor, sonra bölümler ilerledikçe yavaş yavaş o dünyanın neden o şekilde olduğunu anlatıyor. Arka kapak yazısı da buna uygun şekilde, çok az bilgi verir biçimde hazırlanmış ve bence süper de olmuş.
Bu kitapta da Darwinya'ya benzer şekilde bir anda olan ve o an yaşayan, sonrasında gelecek tüm nesilleri etkileyen bir olay var: yıldızların bir anda görünmez olması. Biz bunun sebeplerini ve sonuçlarını olay yaşandığında çocuk olan üç arkadaşın hayat hikâyesi aracılığıyla öğreniyoruz.
Kitap iki ayrı zaman diliminde ilerliyor ilki gelecekte geçen, tasvir edilen şeylerin tam olarak ne olduğunu ve yaşanan olayların nedenini tam anlayamadığınız bir macera. İkincisi ise Tyler Dupree'nin yıldızların yok olduğu andan başlayan ve o bahsi geçen geleceğe kadar uzanan, kendi ağzından anlattığı hayat hikâyesi.
Tyler çok doğal bir karakter, bir kahramandan ziyade bir sidekick. Kendisinden hem yaşça büyük, hem daha zeki, hem de daha zengin olan ikiz arkadaşları Jason ve Diane'yle ağırlıklı olarak hayranlığa bağlı bir ilişkisi var. Hisleri kitabın her satırına yansımış durumda, bana gerçek bir insanın karşıma geçip bana hayat hikâyesini anlattığını hissetirdi; bu, gizemle birleştiğinde kitabı benim için son derece akıcı ve sürükleyici bir hale getirdi.
Karakterler bazen tek boyutluymuş gibi görünseler de sıradan insanlar değil uç kişiler oldukları için bana gayet gerçekçi geldiler. Olay örgüsü de öyle. Sıradan insanın, günlük hayatını çok etkilemeyen olaylara -ne kadar büyük de olsalar- sadece kısa süreli ilgi duyabildiği olgusu bence kitabı en gerçekçi kılan yanlardan biriydi.
Ben hikâyeyi son derece özgün buldum fakat biraz araştırdığımda benzeri bir konunun Clifford Simak'ın 1959'da yazdığı novellası Big Front Yard'da da geçtiğini öğrendim, doğal olarak şimdi onu da merak ediyorum. Fakat merakım bununla sınırlı değil zira Dönüş bir üçlemenin ilk kitabı... Devam kitapları Eksen ve Girdap'ı merakla beklesem de kitap, tek başına bana doygunluk hissi sağlamayı başardı.
Kitabı bu kadar beğenmemde elbette çevirmenin katkısı da büyük. Dönüş, görebildiğim kadarıyla Burak Kara'nın basılan ilk çevirisi, buna rağmen tertemiz bir kitap. Akıcılık, yazarın anlatımındaki doğallık Türkçe baskısına da mükemmel şekilde yansımış.
Editörlük anlamında da Ömer Ezer, Alican Saygı Ortanca ve Emre Aygün üçlüsü bazen -hikâyenin heyecanından olsa gerek- birkaç yazım hatası atlasalar da genel olarak temiz bir kitapla buluşmamızı sağlamışlar.
Tek eleştirdiğim yan kitabın adı, yani Dönüş. Bu ismin seçilme nedenlerini anlayabilsem de kitabı ifade ettiğini düşünmüyorum.
Kısacası Dönüş, hikâyesi, karakterleri, bilimsel alt yapısı, anlatım dili ve çevirisiyle gerçek anlamda gönlümde taht kurdu! Bilimkurgu sevenlerin yanısıra, gizemli macera sevenlere de önerebileceğim bir kitap.
Yorum Gönder